Penglibatan Jepun dalam Perang Dunia Kedua

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Perang Dunia Kedua di Asia berlaku antara tahun 1941 hingga 1945.Dalam Perang Dunia Kedua Jerman, Itali dan Jepun mewujudkan pakatan yang dikenali sebagai kuasa Paksi.

Faktor-faktor penglibatan Jepun

a.Nasionalisme melampau

Kita Ikki dianggap sebagai penyumbang utama kepada aliran baharu nasionalisme Jepun. Beliau mencadangkan pembentukan semula negara Jepun  oleh tentera dan dilakukan atas nama Maharaja. Kemunculan nasionalisme melampau dalam kalangan tentera ini bepunca dai kemerosotan politik berparti dan masalah kemelesetan ekonomi.[1]

Angkatan bersenjata Jepun kurang senang dengan demokasi Barat kerana gejala rasuah dalam kalangan ahli parlimen Jepun.  Kemelesetan ekonomi dunia 1929 telah membei kesan ketaa kepada ekonomi Jepun khususnya golongan petani. Pemintaan sutera mentah yang menjadi ekspot terbesar ke Amerika Syarikat jatuh mendadak. Petani yang menjalankan kegiatan memelihara ulat sutera menerima kesan yang amat besar.

      Keengganan kerajaan menuunkan cukai ditambah pula dengan pendapatan petani yang jatuh 50%, berserta hutang yang semakin banyak telah menambahkan penderitaan petani Jepun. Teras anggota tentera berasal dai keluarga petani dan ramai pegawai tentera berasal dari keluarga yang mempunyai tanah yang sederhana dan kecil. Mereka teharu dengan pendeitaan petani. Bagi pegawai-pegawai pula merasai politik berpalimen sedang merosakkan Jepun. Hanya dengan mengambil alih pemerintahan oleh golongan tentera sahaja negara Jepun dapat diselamatkan. 

      Tentera bertindak merampas kuasa, golongan tentera mendominasi keajaan selepas mencetuskan satu kekacauan pada 26 Febuari 1936. Seramai 1400 tentera yang dipimpin oleh 15 pemimpin muda telah memberontak. Mereka merampas Ibu Pejabat Polis Tokyo, Kementerian Hal Ehwal Perang dan Bangunan Diet.

      Pada tahun 1940 parti-parti politik telah dimansuhkan . Sehubungan itu kerajaan mula menyediakan Jepun ke arah peperangan. Belanjawan untuk tentera telah ditambah sebanyak 50% daipada belanjawan negara setiap tahun.[2]     

b.Desakan ekonomi

Kesan Pemodenan Meiji yang memberi keutamaan kepada industi merupakan salah satu faktor Jepun melakukan impeialisme  dan terlibat dalam Perang Dunia Kedua. Jepun memerlukan bahan mentah dan pasaran yang perlu diperolehi dari luar negara kepada pasaran domestik yang lemah serta bahan mentah yang terhad.

      Manchuria dan China merupakan kawasan yang penting kepada ekonomi Jepun kerana menjadi pelabur kedua terbesar selepas Britain. Selain menguasai pelaburan tempatan orang Jepun juga menguasai perdagangan dalam negeri. Selepas tahun 1933, Manchuria menjadi tumpuan penghijrah Jepun kerana menjadi pelabur kedua terbesar selepas Bitain. Antara tahun 1932 hingga 1937  Jepun mendapatkan arang batu dan besi untuk industri kereta dan kapal terbang. Manchuria juga berpotensi menjadi pusat penghasilan makanan.

      Sejak dulu lagi, Manchuria menjadi kawasan rebutan antara Jepun dengan China. Jepun dan China beselisih faham tentang isu pekhidmatan Kereta Api Manchuria Selatan yang dimiliki oleh pihak Jepun. Kerajaan China menentang monopoli kereta api tesebut dengan membina landasan kereta api baru yang selari dengan landasan kereta api tersebut. Keadaan ini menimbulkan kemarahan pihak Jepun.

       Pada tahun 1937   meletus Perang China-Jepun Kedua yang berakhir dengan kemenangan pihak Jepun. Amerika berazam untuk menghentikan pendudukan Jepun di China dengan mengenakan beberapa sekatan ekonomi terhadap Jepun seperti melarang semua ekspot ke Jepun serta membekukan harta Jepun  di Amerika Syarikat.

      Langkah yang sama diambil oleh Britain dan Belanda. Dengan itu Jepun kehilangan sumber minyak yang amat penting bagi tujuan menjalankan dasar imperialisme. Kuasa-kuasa Barat ini bimbang kepentingan mereka di Indo-China dan Asia Tenggara akan terjejas jika Jepun meluaskan kuasanya di Asia Tenggara. Jepun ingin menakluki Asia Tenggara untuk mendapatkan logam dan minyak serta tidak lagi begantung kepada bekalan dari Amerika Syarikat.   

  

c.Keselamatan negara

      Soal keselamatan negara turut menjadi punca Perang Dunia Kedua di Asia.Isu keselamatan negaa bukan muncul secara mendadak, tetapi telah diutaakan sejak pertengahan abad ke-18. Ketika Jepun menghadapi ancaman kuasa-kuasa Barat seorang intelek Jepun Yoshida Shoin mencadangkan supaya Jepun mengukuhkan pertahanannya dengan memajukan Pulau Hokkaido, menakluki kepulauan Ryuku (Okinawa), menguasai Manchuria, Formosa dan menjadikan Korea sebagai negei naungan.

      Seorang lagi tokoh Jepun yang membicarakan soal keselanatan ialah Yamata Aritomo. Beliau ialah pemimpin kerajaan Meiji dan pengasas Jepun moden. Oleh kerana pada tahun 1880-an dan 1890-an   Jepun masih diancam oleh Rusia dan Britain, Yamata berpendapat Jepun perlu membuat persediaan dari segi pertahanan negara. Yamata memperkenalkan konsep garis kepentingan negara yang merujuk kawasan berhampiran Jepun yangbdianggap boleh mempengaruhi keselamatan negara Jepun.

      Penaklukan Manchuria pada tahun 1932 bertujuan untuk mengukuhkan garis kepentingan Jepun di Tanah Besar Asia. Garis kepentingan negara Jepun berubah selepas berlakukannya Perang China-Jepun pada tahun 1937.

      Kesimpulannya keghairahan   Jepun menjadi kuasa dominan di Asia membimbangkan kuasa-kuasa Barat. Tambahan pula kuasa-kuasa Barat mempunyai kepentingan ekonomi di Asia. Ancaman Jepun terhadap keselamatan dan ekonomi Barat menyebabkan kuasa-kuasa Barat beruasaha melumpuhkan kekuatan ketenteraan Jepun.

---

[1]Mahdi Shuid,Sazlina Othman, Ajurun Begum Ahamed, Teks STPM Sejarah (Sejarah Dunia) Penggal 1,(Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi 2012),281.    

[2] Ibid,283