Rangka Jawapan
Pendahuluan
. Pendidikan dalam perspektif
Islam merupakan suatu proses yang berlaku sepanjang hayat.
. Tidak dinafikan pendidikan Islam
mengalami perkembangan pesat pada zaman kerajaan Umayyah dan kerajaan
Abbasiyah. Hal ini disebabkan penglibatan dan sikap pemerintah yang mencintai
ilmu pengetahuan sama ada ilmu agama mahupun ilmu-ilmu berkaitan dengan
keduniaan.
Isi-isi penting
. Sebagaimanazaman awal Islam,
sumber utama pendidikan Islam ialah al-Quran yang merupakan suatu sumber yang
sah dan hakiki, diikuti sunnah atau hadis. Selain itu, pendidikan Islam juga
berpandukan kepada sumber akal dalam bentuk ijtihad dan qias bagi menjelaskan
perkara yang tidak diterangkan secara jelas oleh sumber al-Quran dan sunnah.
Sesuai dengan perkembangan semasa,
pendidikan Islam pada zamar. kerajaan Umayyah dan
kerajaan Abbasiyah bertujuan
untuk mewujudkan pembangunan yang seimbang antara aspek aqliah dan naqliahbagi
membolehkan manusia mengenali pencipta-Nya serta mentaati segala perintah dan
suruhan-NYa.
Pendidikan Islam pada kedua-kedua
kerajaan tersebut berlangsung secara forma| dan tidak
formal. pendidikan tidak formal
berlaku dimasjid, manakala pendidikan formal berlangsung di
institusi yang didirikan oleh
kerajaan seperti kuiabdan institusi pengajian tinggi serta madrasah
seperti Bait al-Hikmah di
Baghdad.
Kandungan kurikulum pendidikan yang
terdapat pada kedua-dua kerajaan ini merangkumi ilmu naqli dan llmu aqli.Aniara
ilmt naqli sepertitafsir, hadis, fikah, dan usuluddin' manakala ilmu aqii
seperrifalsaiah, sejarah, bahasa (nahu), matematik dan ilmu alam.
Ciri seterusnya pendidikan Islam pada zaman
kerajaan Umayyah dan kerajaan Abbasiyah ialah munculnya ulama-ulama tersohor
yang menjadi tenaga pengajar di institusi pendidikan seperti Abdullah bin
Abbas, Hassan al-Basri, wasil uin Ata" Imam Malik bin Anas' Imam Syafie'
Imam Abu Haniffah dan Imam
Ahmad bin Hambal.
Ciri pendidikan Islam lain yang ketara
pada kedua-dua kerajaan ini ialah kewujudah kaedah
halaqah.Melalui kaedah ini,
murid-murid akan berkumpul membentuk bulatan yang mengelilingi
guru; mendengar apa yang
disampaikan oleh guru sambil menadah kitab yang menjadi bahan pembelajaran.
Pada zaman kerajaan Umayyah dan kerajaan
Abbasiyah, pendidikan Islam mendapat sokongan padu daripada para pemerintah.
Umpamanya , pada zaman kerajaan Umayyah, Khalifah umar bin Abdul Aziz telah
mendirikan banyak masjid dan meneruskan pendidikan percuma di kuttab bagi golongan
yang tidak berkemampuan. Pada zaman kerajaan Abbasiyah pula, muncul tokoh-tokoh
pemerintah yang mencintai ilmu pengetahuan seperti Khalifah Harun al-Rasyid dan
Khalifah al-Makmun.
Ciri lain yang ketara pada sistem
pendidikan kedua-dua kerajaan ini ialah kewujudan aktiviti
penterjemahan karya-karya asing
khasnya daripada bahasaYunani. Di Baghdad,aktiviti tersebut giat dilakukan di
bait al-Hikmah manakala di Nisabur, Universiti Nizamiyyah bukan sahaja berperanan
sebagai institusi pengajian tinggi bagi umat Islam mendalami ilmu pengetahuan malah
juga sebagai pusat penterjemahan.
Kesimpulan
Faktor utama yang membawa
kepada perkembangan pesat sistem pendidikan pada zaman kerajaan Umayyah dan
kerajaan Abbasiyah ialah sokongan padu daripada pemerintah di sampingkemunculan
golongan ulama yang menjadi tenaga pengajar.
Sumber ujukan-Mohd Zaki Ahmad, Score
in SPM Sejaah Islam (500-1918) Keas 2 940/2 Keas Model, , (Shah
Alam: Oxford Fajar.2014) ,52-53.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan