Pendahuluan
Nama sebenar al-Khwarizmi ialah Abdullah Muhammad bin Musa al-Khwarizmi. Dikenali sebagai al-khawarizmi, al-Cowarizmi, al-Ahawizmi, al-Goritmi, al-Gorismi dan al-Karismi. Merupakan ahli sains Islam yang terulung dalam ilmu matematik.Tokoh Islam yang berpengetahuan luas dalam bidang falsafah,logik, aritmetik,geometri,muzik,kejuruteraan,sejarah Islam dan kimia.Dinobatkan sebagai ‘Ahli Falak Diraja, atas sumbangan dan kajian beliau. Beliau telah diiktiraf oleh pemerintah
Abbasiyah ,iaitu Khalifah Harun ar-Rasyid yang telah melantik beliau sebagai pakar matematik dan ahli akademi matematik di Baitul Hikmah. Turut mengemaskini sistem perpustakaan dengan menambah indeks buku-buku di perpustakaan tersebut.Contohnya, di Baitul Hikmah, beliau turut mengetuai dan mengawasi kerja-kerja penterjemahan buku-buku matematik dalam bahasa Yunani yang diperoleh daripada kerajaan Byzantine. Dilantik sebagai pengarah arkib buku di perpustakaan istana khalifah pada zaman pemerintahan Khalifah al- Ma’mun.
Isi
1. Memperkenalkan sistem nombor dan angka.
Al- Khwarizmi telah memperkenalkan sistem nombor yang digunakan sehingga kini, iaitu 0,1,2,3,4,5,6.7,8 dan 9. Angka-angka tersebut menggunakan simbol-simbol tertentu yang mewakili nilai-nilai tertentu. Beliau merupakan individu pertama yang memperkenalkan angka’sifar’ (kosong) dan perpuluhan dalam matematik. Melalui angka sifar muncul nombor yang mempunyai ‘infiniti’. Malah ‘sifar’ yang diperkenalkan oleh beliau dipinjam oleh bahasa-bahasa Eropah dengan sebutan cifre,chiffre dan zero.Pengenalan system angka yang sistematik oleh al-Kwarizmi bukan sahaja membolehkan operasi pengiraan matematik diperluaskan meliputi operasi kuasa, log, kosinus dan sebagainya, malah membolehkan ilmu sains dan teknologi berkembang dengan lebih pesat.
2. Mempelopori ilmu algebra
Al-Khwarizmi juga dikenali sebagai Bapa al-Jabar (algebra) berikutan sumbangan beliau dalam jurusan aritmetik iaitu al-Jabar ( satu bidang matematik yang dipanggil persamaan ). Contoh, karya teragungnya, al-Jabr wa-al-Muqabilah juga telah diterjemahkan ke dalam bahasa Latin pada kurun ke 12 dan menjadi rujukan di universiti di Eropah.Kesannya, melalui kaedah penggunaan simbol yang mewakili nombor, nilai atau pemboleh ubah, banyak masalah pengiraan dapat diselesaikan. Secara praktiknya, masalah-masalah pengiraan yang dihadapi oleh masyarakat Islam dapat diatasi.
3. Penyelesaian permasalahan harta pusaka
Al-Khwarizmi dapat menyelesaikan masalah praktikal yang dihadapi oleh umat Islam khususnya pengiraan.Contohnya, pembahagiaan harta pusaka dan perniagaan. Penggunaan konsep pemboleh ubah juga membantu dalam pembahagian zakat yang dapat dikeluarkan dengan mudah. Kesannya, ilmu yang diperkenalkan telah dapat membantu mengatasi masalah pengiraan yang lebih rumit dan kompleks.
4.Geometri dan trigonometri
Al-Khwarizmi juga memberi sumbangan dalam bidang geometri dan trigonometri. Hal ini kerana kedua-dua bidang tersebut merupakan pecahan kepada bidang matematik yang melibatkan pengiraan. Kedua-dua cabang ilmu matematik ini juga disentuh dalam karyanya Hisab al-Jabr wa-al-Muqabalah.Contohnya, ilmu geometri berkaitan dengan ciri dan hubungan antara titik, garis, sudut, permukaan dan pepejal dalam ruang. Manakala trigonometri berkaitan dengan pengiraan segi tiga, sukatan sisi dan sudutnya. Kesannya, ilmu yang diperkenalkan oleh beliau dapat membantu mengatasi masalah pengiraan yang lebih rumit.
5.Mencipta ilmu-ilmu baharu
Beliau mencipta ilmu baharu yang belum pernah dicipta oleh pakar matematik sebelum ini. Dalam kitab yang dihasilkan, pelbagai istilah baharu tentang ilmu diperkenalkan dan digunakan sehingga kini iaitu pemboleh ubah (x), pemboleh ubah kuasa dua dan pemalar (c). Contohnya, Al-Mukhtasar fi Hisab al-Jabr wa al-Muqabalah juga mengandungi bab-bab yang meliputi pelbagai topik iaitu pengiraan darab, campur, tolak dan bahagi, persamaan, timbangan dan ukuran, keluasan bulatan dan segi tiga serta isipadu bentuk piramid dan kon.Kesannya, umat Islam dikatakan mempunyai kemahiran yang tinggi dalam ilmu matematik.
Kesimpulan
Sumbangan al-Khwarizmi dalam bidang matematik telah mencerminkan kehebatan dan keunggulan tamadun Islam yang berkekalan sehingga ke hari ini dan sebagai pemangkin kepada kemajuan orang Barat yang mendalami teori-teori yang dikemukakan oleh beliau. Selain daripada bidang matematik, al-Khwarizmi juga berjasa dalam bidang astronomi dan geografi.
sumber_skema PPAHANG 2017
Tiada ulasan:
Catat Ulasan