PEMBERONTAKAN BOXER

OLEH- AHMAD BIN  YAAKOB

FAKTOR-FAKTOR PEMBERONTAKAN BOXER

Menjelang tahun 1899 tercetus pemberontakan yang dikenali sebagai Pemberontakan Boxer di China. Pemberontakan ini bertujuan menghalau orang asing dari China dan membunuh orang Cina yang beragama Kristian.Pemberontakan Boxer merupakan reaksi orang Cina terhadap kerajaan China. Malah anggota Gerakan Boxer menganggap orang asing bertanggung jawan terhadap keruntuhan kerajaan Manchu.[1]

Faktor  Pemberontakan Boxer.

1.Sentmen anti asing

2.Faktor agama

3.Kedatangan Barat dan barangan asing.

4.Masalah kewangan yang kritikal.

5.Bencana alam.

6.Sokongan istana.

1.Sentmen anti asing

Sentimen anti orang asing dalam kalangan rakyat dan istana merupakan faktor pencetus Pemberontakan Boxer. Sentimen antiorang asing meningkat ekoran tindakan kuasa-kuasa Barat berlumba-lumba untuk mendapatkan konsesi  di China. Tindakan orang-orang Barat merebut konsesi telah menjatuhkan maruah orang Cina dan mencemarkan kedaulatan China.

      Semangat anti orang asing juga menebal di kalangan sarjana dan pembesar Cina.  Tokoh-tokoh istana seperti Maharani Dowager , Putera Chuang  dan Kang-I mengamalkan sikap anti orang asing terhadap kuasa-kuasa Barat dan orang Jepun di China. Maharani Dowager bertindak menamatkan Hak Wilayah Asingan yang diberikan kepada kuasa-kuasa asing di China. Semangat anti orang asing menyebabkan rakyat China dan pihak istana berganding tenaga untuk mengusir orang asing di China.[2] 

2.Faktor agama/sentimen antiKristian

Tindakan golongan mubaligh menyebarkan agama Kristian kepada masyarakat Cina juga merupakan faktor tercetus pemberontakan Boxer. Perjanjian Whampoa dan Konvensyen Peking membenarkan golongan mubaligh Kristian menjalankan aktiviti keagamaan di pelabuhan-pelabuhan pedalaman. Penyebaran agama Kristian mencemaskan golongan konsevatif yang menganggap ajaran Kristian amat bertentangan dengan ajaran Conficius, Bddhisme atau Taoisme yang diamalkan sejak turun-temurun.Mubalikh Kristian juga campur tangan dalam kes-kes mahkamah yang melibatkan orang Cina bukan beragama Kristian. Campur tangan dalam hal-ehwal tempatan ini telah menimbulkan kemarahan orang Cina.[3]

      Sikap keterlaluan Orang Cina beragama Kristian telah menimbulkan permusuhan dengan orang Cina yang bukan Kristian. Hubungan orang Cina yang memeluk agama Kristian renggang kerana mereka tidak menghormati adat resam yang diwarisi sejak turun-temurun, meninggalkan kepercayaan agama dan kepercayaan asal mereka, enggan menyertai upacara keagamaan  dan enggan membiayai perayaan keagamaan.Orang Cina Kristian dibenci kerana bersikap sombong dan menanggap diri mereka lebih tinggi daripada masyarakat Cina yang lain. Mereka dianggap sebagai pengkhianat bangsa kerana mereka diperalat oleh orang asing.

3.Kedatangan Barat dan barangan asing.

      Penguasaan ekonomi oleh kuasa-kuasa asing juga merupakan faktor tercetusnya Pemberontakan Boxer. Kemasukan barang asing telah menyebabkan perusahaan tempatan tekstil dan pertukangan tangan mula merosot. Pasaran tempatan mula dikuasai oleh orang asing kerana barang-barang buatan Barat lebih murah dan bermutu tinggi berbanding dengan barangan tempatan. 

      Kemasukan pelabur-pelabur asing telah menyebabkan pengusaha tempatan hilang sumber pendapatan. Tambahan pula bilangan penduduk tempatan yangmenganggur turut meningkat. Peguasaan ekonomi oleh kuasa-kuasa asing telah menimbulkan perasaan benci rakyat tempatan terhadap orang asing.[4]

4.Masalah kewangan yang kritikal.

      Kerajaan China juga menghadapi nasalah kewangan dan ekonomi yang serius. Masalah kewangan timbul kerana kerajaan terpaksa membelanjakan wang bagi membayar ganti rugi perang kepada kuasa-kuasa Barat. Bagi menghadapi masalah ini, kerajaan China terpaksa memperkenalkan cukai-cukai baru. Di samping itu kerajaan juga bertindak menambah cukai yang telah membebankan rakyat. Perkembangan ini menyebabkan golongan petani dan penganggur menyertai pemberontakan bagi menghalau orang asing dari megara China.  

5.Masalah sosial.

     Kejadian bencana alam seperti banjir dan kemarau yang melanda China  menyebabkan rakyat terpaksa menanggung pelbagai jenis penderitaan. Pada tahun 1898 berlaku banjir di sekitar Sungai Yangtze  dan Sungai Hwang Ho. Pada tahun 1900 kemarau melanda bahagian Utara  China termasuk Peking. Bencana alam ini telah menyebabkan berlaku kebuluran dan kemusnahan harta-benda. Masyarakat China menyalahkan orang asing sebagai punca kepada bencana alam yang melanda negara mereka. Mereka berpendapat projek-projek pembangunan seperti pembinaan landasan keratapi, pemasangan kabel telegraf dan kilang telah menggangu keharmonian alam serta menyinggung perasaan dewa-dewi mereka.

      Selain dari itu penyebaran agama Kristian telah menganggu roh nenek-moyang dan roh pendeta. Masyarakat China berpendapat bencana alam yang melanda negara mereka merupakan daripada dewa-dewi. Oleh yang demikian, orang asing yang menjadi punca kepada segala penederitaan harus diusir keluar dari China.

6.Sokongan istana

      Sokongan kerajaan Manchu merupakan faktor yang mencetusan pemberontakan ini.Pada 20 Jun 1900, kerajaan Manchu secara rasmi telah memberikan sokongan kepada pemberontak untuk mengusir keluar orang Barat dari China. Maharani Dowager Tzu Hsi telah mengarahkan pemimpin tentera dan pegawaipegawai istana untuk memberikan bantuan senjata kepada pemberontak. Sokongan daripada pihak istana menggalakkan ahli-ahli Boxer  menyerang orang asing dan orang Cina yang beragama Kristian.[5]

Kesimpulannya Pemberontakan Boxer yang bermula dengan pembunuhan dua orang mubaligh Kristian Jerman di wilayah Shantung pada tahun 1897 berakhir pada tahun 1901. Pemberontakan Boxer tamat apabila pada 14 Julai 1900 Pasukan Tentera Bersekutu di bawah pimpinan Seymour  menguasai Peking setelah bertempur selama 100 hari. Pemberontakan Boxer diselesaikan secara rasmi menerusi perjanjian yang dikenali sebagai Protokol Boxer pada 7 September 1901.

---

[1] Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),291.  

[2] Ibid,292

[3] Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2013),289.  

[4]Sivachandralingam Sundara Raja dan Ayadurai Letchumanan, Sejarah Dunia 1500-1955 (Shah Alam: Oxford Fajar 2015),293.    

[5] Ibid,295.