Kemegahan rakyat Johor

Oleh SHAHRIL NIZAM ABDULLAH

 

AB. AZIZ (tengah) bersama Roslee (kanan) dan Sani di hadapan bangunan Markas Staf Stesen Kem Majidee yang bakal berpindah lokasi.

PENUTUPAN Kem Majidee, antara kem tertua Tentera Darat pada 21 Jun lalu mencetuskan pelbagai reaksi daripada penduduk setempat terutamanya dari Kampung Melayu, Taman Pelangi, Taman Melodies dan Kampung Bakar Batu.

Ini kerana telah wujud satu ikatan istimewa antara anggota tentera yang mendiami kem tersebut dan penduduk-penduduk kampung berdekatan yang telah menetap di sekitar kem tersebut sejak sekian lama.

Seorang penduduk Kampung Bakar Batu, Fadhli Yusoff, 35, menjelaskan, Kem Majidee menjadi kemegahan warga Johor kerana telah melahirkan ramai perwira negara sejak awal kemerdekaan.

Namun dia berharap agar penutupan kem itu bagi memberi laluan kepada Kota Southkey tidak menjadikan nama Kem Majidee dilupakan dalam lipatan sejarah.

“Apabila ditutup, yang tinggal hanyalah namanya sahaja sedangkan sebelum ini apabila datang ke Johor Bahru, Johor kem ini tersergam indah dan menjadi simbolik pertahanan negara,” katanya.

Perkara ini diakui sendiri oleh Panglima 7 Briged Infantri, Brigedier Jeneral Ab. Aziz Abdullah kerana beliau pasti legasi Kem Majidee terus utuh dalam memori penduduk bandar raya Johor Bahru.

Menurut Ab. Aziz, ikatan istimewa yang lama terjalin antara tentera dan penduduk setempat adalah bukti bahawa Kem Majidee bukan sahaja dikenali sebagai mercu tanda pertahanan negara bahkan turut menjadi inspirasi kepada masyarakatnya.

“Selain berasa selamat dan aman, kehadiran anggota tentera kami juga dilihat satu deklarasi kepada sumbangan dan penerimaan baik mereka kepada kami.

“Contohnya, masih ada ramai lagi penduduk setempat yang gemar menggunakan Masjid Shuhada di dalam kem kerana mereka berasa lebih selesa dan gembira untuk berkait rapat dengan kami, anggota tentera.

“Kami juga mengadakan pelbagai pameran, kerjasama komuniti, gotong-royong dan sebagainya. Ini menjadikan kehadiran anggota tentera dalam kem ini amat penting bagi komuniti setempat,” jelas Ab. Aziz.

Memori

BLOK kediaman bujang selepas ditinggalkan.

Jelas beliau, kewujudan Kem Majidee ini sejak dari awal lagi telah berjaya memenangi hati dalam setiap penduduk setempat.

Justeru, penutupan kem yang telah bertapak sejak 74 tahun itu sudah pasti amat mengguris memori ramai penduduk dan bekas anggota tentera yang lama berkhidmat di sini.

Ada antara penduduk setempat mempersoalkan penutupan kem berkenaan dengan alasan lokasi tersebut adalah amat strategik bagi pertahanan negara di selatan.

Menjelaskan hal tersebut, Ab. Aziz berkata, semasa dibuka, kem tersebut memang satu lokasi yang strategik bagi pertahanan negara.

“Namun, kem ini terpaksa berundur bagi memberi keutamaan kepada kepesatan pembangunan di Johor kami pula diberi penempatan yang lebih moden dan selesa.

“Lokasi baharu tidak akan memberi impak besar dari segi operasi dan taktikal kerana tugas, tanggungjawab dan kemampuan kami masih lagi sama.

“Kita ada tiga batalion infantri yang akan bersiap bersedia melindungi selatan tanah air, jadi saya rasa ia bukan satu masalah jika dilihat dalam konteks lokasi,” tambah beliau.

Sementara itu, Pegawai Staf Pentadbiran Markas Staf Stesen Johor Bahru, Mejar Roslee Mohd. Salleh memberitahu, pelbagai kenangan dan memori manis akan terus diingatinya sepanjang bertugas di Kem Majidee ini.

“Kem ini banyak berjasa dan menyimpan pelbagai kenangan kepada kami semua. Ia pastinya menjadi sejarah yang akan dikenang sampai bila-bila.

“Setiap anggota akan melalui saat manis atau sukar sepanjang bergelar tentera. Begitu juga kami sejak menjejakkan kaki di kem ini sehingga meniti usia persaraan,” katanya.

Meskipun bangunan-bangunan di dalamnya akan hilang digantikan dengan bangunan komersil, pusat beli-belah dan perumahan moden, namun legasi yang ditinggalkan Kem Majidee ini akan tetap utuh dalam hati penduduk setempat dan bekas penghuninya.

SUMBER-KOSMO ONLINE 24.7.14

Jokowi menang dengan 53.15% undi

23 Julai 2014

Jokowi Jokowi

JAKARTA - INDONESIA. Joko Widodo atau lebih mesra disapa Jokowi secara rasmi dipilih presiden ketujuh Indonesia selepas Suruhanjaya Pemilihan Umum (KPU) mengesahkan kemenangan beliau menerusi 53.15 peratus undi.

Jokowi menerima 70,633,576 undi, iaitu lebih lapan juta undi berbanding saingannya Prabowo Subianto yang menerima 62,262,844 undi atau 46.85 peratus.

Menurut penganalisis, jurang sebanyak 6.3 peratus akan menyukarkan Prabowo untuk mempertikaikan keputusan tersebut di Mahkamah Perlembagaan.

Difahamkan, Jokowi akan mengangkat sumpah sebelum 20 Oktober depan.

Sementara itu, calon presiden, Prabowo Subianto dan gandingannya Hatta Rajasa menarik diri pada saat akhir sebelum keputusan rasmi diumumkan.

Prabowo menjelaskan keputusan itu dibuat selepas mereka mendakwa terdapat penyelewengan yang besar, terancang dan sistematik dalam proses pilihan raya presiden kali ini.

Pihak berkuasa turut mengetatkan kawalan keselamatan di sekitar Jakarta menjelang pengumuman rasmi pilihan raya terbabit dan seramai 32,000 anggota kini diletakkan dalam keadaan berjaga-jaga.- Jakarta Post

SUMBER- SINAR HARIAN ONLINE 23.7.14

Doktor wanita Melayu

Doktor wanita Melayu pertama meninggal dunia

KUALA LUMPUR - Wanita Melayu pertama yang memperoleh kelayakan doktor perubatan, Tan Sri Dr Salma Ismail, meninggal dunia akibat sakit tua di Hospital Pantai di sini pada 6.15 petang semalam.

Allahyarhamah, yang berusia 95 tahun, meninggalkan dua anak lelaki, seorang anak perempuan dan enam cucu.

Anak sulungnya, Tan Sri Dr Ridzwan Abu Bakar, 64, berkata ibunya dimasukkan ke hospital baru-baru ini akibat sesak nafas.     

Jenazah akan disempurnakan di No. 6, Jalan Mesra, Off Jalan Aman di sini dan dijangka dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam, Jalan Ampang sebelum Zohor, kata Dr Ridzwan ketika ditemui Bernama di rumahnya di sini malam tadi.

Allahyarhamah menempa sejarah sebagai wanita Melayu pertama memperoleh kelayakan sebagai doktor pada 1949.

Anak kelahiran Alor Setar itu antara lain pernah bertugas sebagai Pegawai Perubatan di Kedah dan Selangor pada tahun 1950-an dan 60-an.

Dr Salma dianugerah darjah Panglima Setia Mahkota pada 1997 yang membawa gelaran Tan Sri.  

"Sebagai seorang wanita dan doktor, beliau hidup dengan prinsip, mempunyai keyakinan pada diri sendiri, jujur, jangan bercakap buruk tentang orang lain dan memberikan bantuan kepada mereka yang memerlukan," kata Dr Ridzwan mengenai ibunya. AL- FATIHAH – Bernama

SUMBER- SINAR HARIAN ONLINE 21.7.14

Penentangan terhadap British di Perak (1874 - 1875)

Pengenalan

Melalui peluasan kuasa British di Perak, Sultan Abdullah dilantik menjadi Sultan Perak Sultan. Abdullah bersetuju dengan penempatan seorang Residen British yang akan menasihati baginda dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama dan adat istiadat Melayu.Di Perak, Pengusaan British yang didalangi oleh J.W.W Birch ditentang oleh orang tempatan. Penentangan ini berlaku secara bersama oleh pembesar dan sultan. Pada 4 November 1874, Residen British yang pertama bertugas di Perak ialah J.W.W. Birch. Beliau dibunuh pada 2 November 1875 dalam satu peristiwa yang dikenali sebagai Perang Perak. Pembunuhan Birch di Pasir Salak merupakan peristiwa menentang kekuasaan British di Perak.[1]

 Sebab-sebab Penentangan di Perak terhadap British

Politik

1.Campur tangan dalam adat resam tempatan (percanggahan makna adat)

Mengikut Perjanjian Pangkor, Residen British tidak boleh menyentuh satu Percanggahan makna 'adat" kepada orang Melayu dan British. Malangnya konsep 'adat" ini tidak diteliti semasa menandatangani Perjanjian Pangkor. Bagi orang British, adat adalah kebiasaan bukan

undang-undang.

      Namun, bagi orang Melayu, adat merangkumi segala cara hidup yang meliputi aspek politik, perdagangan, ekonomi, dan kebudayaan. Ini bermakna fungsi politik seorang pembesar merangkumi fungsi kehakiman, pengutipan hasil cukai, dan keagamaan. Bagi orang Melayu, unsur keagamaan dan kenegaraan  tidak boleh diasingkan manakala bagi British, kedua-dua unsur keagamaan dan kenegaraaan adalah berbeza. Agama dan adat bagi orang British tergolong dalam hal sosial manakala unsur kenegaraan adalah hal politik. Tindakan British memisahkan adat Melayu dan hal-hal sekular merupakan sesuatu yang asing pada orang Melayu.

2.Sistem pewarisan takhta

British telah campur tangan dalam sistem pengganti Sultan. Tindakan sedemikian mencabar struktur negeri - negeri Melayu tradisional apabila Sir Andrew Clarke melantik Raja Abdullah sebagai Sultan. Tindakan ini bercanggah dengan adat tradisi sistem pewarisan kerajaan Perak.

      Menurut sistem politik Melayu, pelantikan Raja Abdullah boleh dipersoalkan. Pelantikan Raja Abdullah tidak disokong oleh alat kebesaran Perak yang ketika itu berada pada Sultan Ismail.Campur tangan British merumitkan lagi keadaan di Perak dan gagal menyelesaikan masalah tersebut. Ini kerana terdapat dua orang Sultan di Perak, iaitu Sultan Ismail yang dilantik oleh pembesar Perak dengan sokongan alat kebesaran Perak dan Sultan Abdullah yang dilantik oleh British.Dengan perkataan lain, Perjanjian Pangkor adalah peranjian antara British dengan Raja Abdullah sahaja dan bukan antara British dengan Perak.[2]

3.Pemungutan cukai

Pembesar Perak dan Sultan Abdullah menentang hebat cadangan J.W.W. Birch mewujudkan sebuah khazanah pusat yang akan dikelolakan oleh seorang Residen untuk menguruskan pembayaran gaji.Mengikut adat Melayu, pembesar dan sultan berhak ke atas pungutan

cukai di daerah mereka. Hasil cukai merupakan sumber pendapatan dan sumber untuk menanggung anak buah mereka. J.W.W. Birch telah menghapuskan peraturan masyarakat Melayu tradisional sejak turun-temurun.Birch sekali lagi telah campur tangan dalam adat istiadat Melayu dengan penghapusan hak pungutan cukai.

4.Amalan perhambaan

Birch juga secara terbuka menentang adat hamba berhutang malah sanggup memberi perlindungan kepada hamba abdi yang lari dan berlindung di kediamannya. Dalam Perjanjian Pangkor, tidak disebutkan tentang amalan perhambaan.Pada pandangan orang British, penghapusan amalan ini adalah perlu kerana dianggap bertentangan dengan kerajaan "bertamadun''.Birch telah melanggar Perjanjian Pangkor apabila cuba menghapuskan perhambaan kerana perhambaan termasuk dalam adat orang Melayu.

5.Perundangan dan kehakiman

Demi memastikan bahawa segala peraturan baharunya diikuti dan berjalan lancar, Birch telah memperkenalkan undang-undang awam dan jenayahnya sendiri.Penguatkuasaan undang-undang ini akan dilaksanakan oleh sepasukan polis kerajaan. Beberapa buah balai polis didirikan di Kuala Kurau, Bruas, Kota Setia, Durian Sebatang, Tannjung Piandang, Kuala Kangsar dan Kota Lumut.

6.Pelantikan Penghulu

Penghulu di semua kampung akan bertanggungjawab kepada Residen dan bukannya kepada pembesar daerah. Pengenalan peraturan ini telah mencabar kedaulatan sultan dan kekuasaan pembesar-pembesar Perak.Jawatan Penghulu yang dicalonkan oleh pembesar dan disahkan melalui surat tauliah Sultan tidak lagi diiktiraf, Penghulu kini bertanggungjawab kepada Residen tanpa tauliah Sultan. Segala pencalonan, penjawatan, dan penyingkiran Penghulu terletak di bawah kuasa Residen.[3]

Sosial

Pembukaan kawasan

Peraturan baharu yang diperkenalkan menyekat pembukaan kawasan perlombongan dan pertanian. Ini sesuatu yang asing bagi rakyat Perak pertanian atau kediaman.

Pengenalan cukai baharu

Pelbagai jenis cukai telah diperkenalkan seperti:

Perahu nelayan yang boleh membawa seramai tiga orang dikehendaki membayar 50 sen.Perahu dagang yang digunakan untuk menangkap ikan di sungai dikenakan bayaran 50 sen.Perahu dagang dikenakan bayaran satu dolar.Semua perahu dagang diarahkan,berlabuh di Kuala Perak, Kuala Bernam, Kuala Larut, dan Kuala Kurau.Cukai baharu dikenakan terhadap tanaman padi.Bayaran lesen dikenakan bagi mendapatkan hak membawa senjata.

Hak pajakan.

(a) J.W.W. Birch telah mengumumkan bahawa hak pajakan Kuala Perak yang telah Sultan Abdullah pajakkan kepada saudagar Tan Kim Cheng dari Singapura selama sepuluh tahun dengan bayaran $26 000 setahun sebagai tidak sah. Saudagar Tan Kim Cheng diarahkan memohon dengan Birch untuk mendapatkan pajakan itu semula. Peraturan baharu ini jelas memaparkan tindakan Birch "memerintah" dan bukannya "menasihat" seperti yang termaktub dalam Perjanjian pangkor. Ini menunjukkan bahawa Sultan Abdullah tidak bebas dalam mentadbir kerajaannya sendiri.

(b) Birch kemudian memajakkan cukai ke atas minuman keras serta candu dengan jumlah    $6 000 sebulan kepada Thn Kim Cheng dan rakan-rakannya.[4]

Keperibadian Birch

Birch suka menghina adat dan tradisi orang Melayu, mencabar kedaulatan dan kewibawaan Sultan dan pembesar, membuat keputusan tanpa berunding dengan pihak tertentu, dan tidak sensitif terhadap perasaan masyarakat Melayu perak.Birch tidak menghormati adat Melayu yang menyanjungi sultan yang berdaulat dan pembesar yang berwibawa. Sikap ini digambarkan dalam tingkah lakunya yang biadap semasa melayan Sultan Abdullah dan pembesar-pembesar Perak. Contohnya, pada bulan Mei L875, Dato Syahbandar tidak dibenarkan mengutip cukai.Pada 13 Disember L874, beliau membakar rumah Raja Ngah kerana memungut cukai di Bidor.

      Pada 24 Iulai 1875, Sultan Abdullah dengan berat hati menandatangani surat pengisytiharan yang memberi kuasa kepada Residen dan Syahbandar mengawal semua kegiatan pungutan cukai.Birch seterusnya memaksa sultan Abdullah menandatangani satu ' lagi pengisytiharan mengakui kekuasaan British di Perak.Apabila Sultan Abdullah enggan, Birch menunjukkan surat daripada Gabenor Negeri-negeri Selat, iaitu Sir William Jervois yang mengatakan jika baginda menolak, maka baginda akan diturunkan daripada takhta dan digantikan dengan Raja Yusof. Keadaan ini memaksa Sultan Abdullah menandatangani satu lagi pengisytiharan mengakui kekuasaan British di Perak.Sultan Abdullah pernah dimarahi oleh Birch apabila baginda ke rumah kediaman Birch untuk menuntut supaya hamba abdinya

yang lari dipulangkan semula. Baginda dilayan dengan biadap apabila menuntut ganti rugi. Mereka diberitahu akan dibayar jika mereka berhenti memungut cukai.[5]

Kesimpulan

Perjuangan penentangan oleh Sultan dan pembesar-pembesar Melayu Perak membawa kepada Perang Perak 1875 di mana Birch dibunuh di Pasir Salak.Orang Melayu telah membuat satu pakatan untuk menghalau British dan membunuh Birch. Pada 2l Julai 1875, satu mesyuarat diadakan di Durian Sebatang untuk membincangkan tindakan yang harus diambil.Pada 12 September L875, Dato' Maharaja Lela bersetuju memikul tanggungjawab membunuh Birch. Pandak Indut dan Seputum, pembunuh upahan Dato' Maharaja Lela telah menikam Birch menerusi dinding atap tempat mandi.

---

[1] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2013),72.

[2] Ibid,73.

[3] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2014),73.

[4] Ibid,74.

[5] Ibid,75

Penentangan di Naning terhadap British (1831 - 1832)

2.2 Penentangan terhadap kuasa asing

Hasil pembelajaran

Menilai sebab-sebab penentangan nasyarakat tempatan terhadap kuasa asing di Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak.

Penentangan di Naning terhadap British (1831 - 1832)

Naning ialah sebuah kawasan penempatan Minangkabau yang terletak antara Melaka dengan Rembau.[1] Dol Said atau nama sebenarnya Abdul Said berasal daripada keturunan suku Seri Melenggang. Beliau telah dilantik menjadi penghulu yang baru selepas Dato Anjak, Penghulu Naning meninggal dunia. Pada tahun 1831, penduduk Naning di bawah pimpinan Dol Said telah bangun menentang British.

      Penentangan mereka ini adalah untuk mengekalkan adat dan cara hidup tempatan. Mereka juga menentang peraturan dan undang-undang British yang cuba dipaksa ke atas mereka. Perjuangan Dol Said selama dua tahun ini lebih berbentuk perang gerila. Namun, penentangan orang Naning gagal. Dol Said terpaksa berundur ke Seri Menanti dan akhirnya menyerah diri kepada pihak British. Dol Said diberi pencen dan rumah di Melaka.[2]

Sebab-sebab Penentangan di Naning terhadap British

British mencabar kedaulatan Naning

Makam Dol Said

1.Selepas perjanjian Surat-Surat Kew, British menduduki Melaka antara tahun 1795 - 1818. Kolonel Thylor yang menjadi pemerintah British di Melaka telah melawat Naning pada tahun 1801.

2.Dalam lawatan tersebut, Taylor telah menandatangani perjanjian dengan Naning. Naning bersetuju taat kepada Syarikat Hindia Timur Inggeris. Naning juga bersetuju membayar hasil padi empat ratus gantang setahun. Kolonel Thylor melantik Dol Said sebagai Penghulu Naning menggantikan bapa saudaratrya, Dato Anjak.

3.Semasa Robert Farquhar menjadi Residen Melaka, beliau berusaha memperkukuhkan pengaruh British di Naning. Beliau telah menamatkan kutipan cukai 45 1/2 sen ke atas setiap perahu Naning yang datang ke Melaka. Selain itu, beliau juga menghapuskan ufti tahunan beberapa ekor kerbau yang dihantar ke Melaka.

4.Robert Farquhar ingin pihak berkuasa Naning menyerahkan hak membicara dan menjauhi hukuman terhadap kes-kes berat diserahkan kepada pihak berkuasa Melaka. Secara implisit, Farquhar cuba mengukuhkan kuasa British ke atas Naning. Perkara ini ditentang oleh Penghulu Dol Said kerana hak mengadili kes jenayah merupakan hak tradisi tempatan.

5.Namun, SHTI juga tidak memaksa Penghulu Dol Said kerana menganggap pendudukan mereka di Melaka adalah sementara sahaja sehingga tamatnya Perang Napoleon. Pada tahun 1818, SHTI menyerahkan semula Melaka kepada Belanda.

6.Pada tahun t824, British berjaya menduduki Melaka selepas Perjanjian Inggeris-Belanda. Robert Fullerton, Gabenor Negeri-Negeri Selat menganggap Naning sebahagian daripada wilayah Melaka.

7.Bagi Penghulu Dol Said dan pembesar Naning yang lain, tanggapan British ini tidak berasas. Bagi mereka, Melaka tetap merdeka. Sejak zaman Belanda lagi, Naning bebas melaksanakan undang-undang adat dan agama mereka sendiri.[3]

Pelaksanaan undang-undang British

1.British cuba menyekat pengaruh dan kuasa Penghulu Dol Saird dengan memperkenalkan Peraturan Penghulu.

1.Peraturan Penghulu menetapkan bahawa Penghulu Naning tidak boleh membicarakan kes-kes jenayah atau awam yang berat. Tindakan British ini jelas bercanggah dengan adat tradisi tempatan.

2.Pada tahun 1828, Dol Said telah membicarakan satu kes pembunuhan di Naning. Pihak British berasa marah kerana mengikut Peraturan Penghulu, kes tersebut sepatutunya dibawa ke Mahkamah Melaka Penghulu Dol Said didahua telah melanggar undang-undang British.

3.Pada tahun 1829, seorang hamba berhutang Naning yang bernama Rabeah telah melarikan diri ke Melaka. Anak Rabeah masih berada ditangan Penghulu Dol Said sebagai jaminan sehingga hutang sebanyak empat puluh ringgit dilangsaikan.

4.Perselisihan berlaku kerana British menganggap amalan hamba berhutang ini sebagai satu bentuk penindasan.

5.SHTI juga tidak puas hati kerana Dol Said tidak menyelesaikan aduan kes kecurian seorang saudagar Cina bernama Kwi Chang Ho. Penghulu Dol Said mendakwa bahawa saudagar Kwi Chang Ho tidak memenuhi syarat, iaitu mengemukakan saksi atau mengenal pasti siapakah pencuri atau memberi keterangan bersumpah. Tarnpa memenuhi syarat tersebut, agak sukar bagi Penghulu Dol Said mengambil tindakan selanjutnya.

6.Penghulu Dol Said dianggap sebagai ancaman besar kepada kewibawaan British. Beliau diugut akan dilucutkan jawatan sekiranya beliau tidak mematuhi undang-undang British.[4]

Ekonomi

1.Pelaksanaan cukai

Gerakan anti-cukai merupakan salah satu isu penting dalam Perang Naning. British memaksa Naning membayar hasil satu persepuluh kepada Melaka. Pada tahun 1828, Pemungut Hasil Tanah Melaka, W.T Lewis telah mencadangkan kepada Fullerton supaya mengutip hasil padi satu persepuluh daripada Naning setelah beliau membuat bancian dan mendapati hasil daerah Naning berjumlah 4 500 dolar setahun.Penghulu Dol Said hanya sanggup membayar seribu enam ratus gantang padi sebagai balasan SHTI tidak campur tangan dalam hal ehwal Naning.

2 Sistem pemilikan tanah

British ingin melaksanakan sistem pemilikan tanah bagi memudahkan kutipan cukai. Undang-undang tanah British berbe za dengan amalan tempatan. Terdapat tanah adat dan tanah pusaka yang ditadbir secara Adat Perpatih di Naning. Tanah yang tidak diterokai masih luas di Naning.Peraturan 19 Tahun 1830 diluluskan berkaitan dengan soal tanah.Undang-undang ini memperuntukkan kuasa kepada British untuk mengutip cukai sepersepuluh daripada hasil pertanian.

 Di samping itu, SHTI juga berhak terhadap semua tanah kosong, tanah-tanah yang tidak diusahakan, dan tidak ditanam selama lima tahun akan menjadi milik kerajaan. Peraturan 19 tahun 1830 ditentang hebat oleh penduduk Naning sehingga mencetus Perang Naning.[5]

Kesimpulan

Kegagalan Dol Said di dalam penentangan telah menyebabkan Naning kekal di bawah pemerintahan British. Kemenangan pahlawan-pahlawan Melayu menentang British dalam Perang Naning I disebabkan wujudnya perpaduan di kalangan orang Melayu. Naning tidak bersendirian kerana disokong oleh daerah-daerah yang berjiran dengannya. Tetapi kekalahan dalam Perang Naning kedua tidak wujud lagi perpaduan di kalangan orang Melayu malah mereka sanggup membantu British menyerang Naning.

---

[1]Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusof, “Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara Penggal 3,” (Oxford Fajar Sdn. Bhd.,Shah Alam, 2014),49.

[2] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2014),70.

[3] Ibid.

[4] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2014),71.

[5] Ibid.

Peluasan Kuasa Brooke di Sarawak

Penentangan di Sarawak 1836 - l84l

Sebelum tahun 1836, Sarawak merupakan sebahagian daripada Kesultanan Brunei di bawah Sultan Omar Ali Saifuddin. Pada mulanya kerajaan Brunei tidak campur tangan langsung dalam pentadbiran Sarawak. Sarawak ditadbir oleh pembesar-pembesar tempatan sahaja.Bagi memudahkan kerajaan Brunei menguasai ekonomi Sarawah khasnya pengeluaran antimoni dan emas, Sultan Omar Ali Saifuddin telah menghantar Pangeran Indera Mahkota (seorang bangsawan Brunei  sebagai wakil baginda untuk memerintah Sarawak.[1]

Pangeran Indera Mahkota mentadbir Sarawak.

      Perlantikan Pangeran Indera Mahkota tidak digemari oleh pembesar Melayu tempatan. Perlantikan ini akan menjejaskan kedudukan ekonomi mereka. Dengan membina pusat pentadbiran di Kuching Pangeran Indera Mahkota mengambil alih semua tugas dan tanggungjawab pentadbiran dan punca kekuasaan daripada pembesar Melayu tempatan.[2]Mereka kehilangan monopoli perdagangan dan penguasaan ke atas lombong emas dan antimoni yang merupakan eksport utama Sarawak ketika itu.

      Beliau juga mengenakan cukai yang tinggi ke atas orang Melayu. Membeli hasil orang Melapr dengan harga yang rendah. Menindas orang Bidayuh sebagai buruh paksa di lombonglombong antimoni miliknya.Sekiranya orang Bidayuh gagal menjelaskan hutang, anak isteri mereka akan dijadikan hamba abdi. Penduduk Sarawak dipaksa membeli barang daripada Pangeran Indera Mahkota dengan harga yang tinggi.

Akibat penindasan ini, orang Biilayuh. memulakan penentangan pada tahun 1836. Penentangan ini disertai oleh orang Melayu yang dipimpin oleh Datu Patinggi Ali dan orang Dayak. Memandangkan kelemahan Pangeran Indera Mahkota untuk mematahkan penentangan, Sultan Brunei telah menghantar Pangeran Muda Hashim ke Sarawak.

Pakatan Pangeran Raia Muda Hashim dengan James Brooke

Pangeran Raja Muda Hashim mengambil keputusan meminta bantuan orang luar.Kebetulan ketika itu James Brooke seorang bekas tentera SHTI dan pengembara telah tiba di Sarawak pada tahun 1839. Beliau dihantar oleh Gabenor Singapura untuk memberi sepucuk surat kepada Pangeran Raja Muda Hashim. Pangeran Raja Muda Hashim dengan segera meminta bantuan Brooke untuk mematahkan penentangan di Kuching.Sebagai balasan, James Brooke akan dilantik sebagai Gabenor Sarawak dan berkuasa mentadbir Sarawak sebdgai wakil Sultan Brunei. James Brooke bersetuju dengan tawaran tersebut.[3]

Cara Perluasan  kuasa Brooke di Sarawak

Satu perjanjian telah ditandatangani antara James Brooke dengan Pangeran Raja Muda Hashim pada tahun 1841.

Syarat-syarat Perjanjian 1841

1.James Brooke diberi kgasa memerintah Sarawak serta iajahannya.

2.James Brooke diberi hak memungut cukai di Sarawak.

3.James Brooke bertanggungjawab dalam hal kewangan Sarawak.

4.James Brooke dikehendaki menghormati dan memelihara undangundang serta adat-istiadat orang Melayu di Sarawak.

Kesan Perjanjian 1841

James Brooke dilantik sebagai Gabenor dan Raja Sarawak pada 24 November 1841.

Faktor peluasan kuasa Brooke di Sarawak 1842

Sebab-sebab Perjanjian 1842 (James Brooke dengan Sultan Brunei)

1.Demi memperkukuhkan kedudukannya, James Brooke telah belayar ke Brunei untuk menghadap Sultan Brunei.

2.Sultan Brunei berasa takut apabila melihat kapal James Brooke yang diiringi oleh kapal-kapal tentera laut dari Singapura. Baginda bimbang keselamatan Brunei terancam. Oleh itu, baginda bersetuju menandatangai Perjanjian 1842.

Syarat-syarat Perjanjian 1842

1.Sultan Brunei mengesahkan pelantikan James Gabenor Sarawak.

2.James Brooke berjanji membayar ufti tahunan kepada Sultan Brunei.

 Kesan-kesan Perjanjitn 1842

1.James Brooke meluaskan kuasanya di Sarawak dengan melancarkan serangan ke atas petempatan peribumi.

2.James Brooke dalam usaha meluaskan kuasanya telah campur tangan dalam hal-ehwal tempatan. Satu demi satu kawasan Sarawak jatuh ke dalam kuasa James Brooke.

3.Pemerintahan keluarga Brooke menimbulkan ketidakpuasan hati pembesar Melayu dan masyarakat Sarawak sehingga terdapat beberapa penentangan terhadapnya.[4]

---

[1] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2014),65.

[2] Zainal Abidin Abdul Wahid, “ Malaysia Warisan dan Perkembangan”, (Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur 1996), 207.

[3] Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2013),6.

[4] Ibid.

CAMPUR TANGAN DI SABAH DAN SARAWAK

2.1.3 Cara Peluasan Kuasa Asing di Sabah

Peluasan Kuasa Asing British dan Amerika Syarikat di Sabah.

Sabah dahulu dikuasai oleh dua buah kesultanan yang berasingan iaitu:

1.Bahagian barat Sabah terletak di bawah Kesultanan Brunei.

2.Bahagian timur Sabah dikuasai oleh Kesultanan Sulu.

FAKTOR CAMPUR TANGAN

1.Pada abad ke-19, banyak kuasa asing tertarik dengan Borneo Utara kerana kedudukannya yang strategik, iaitu di tengah jalan perdagangan ke China.

2 Pada tahun 1762, seorang pegawai British, Alexander Dalrymple berjaya mempengaruhi Sultan Sulu, iaitu Sultan Muizuddin menandatangani satu perjanjian perdagangan. Pihak British diberi kebenaran mendirikan sebuah loji perdagangan dan berdagang dalam kawasan taklukan Sultan Sulu. Sebagai balasan, pihak British hendaklah membantu Sulu sekiranya diserang dan Sultan Sulu pula hendaklah melindungi pihak British daripada semua musuhnya.

3 Pada tahun 1846, SHTI berjaya mendapatkan Labuan daripada Sultan Brunei, iaitu Sultan Abdul Mu'mein dan telah menjadikannya sebagai Tanah Jajahan Mahkota British. Pada tahun 1865, seorang wakil Amerika Syarikat, Charles Lee Moses tiba di Brunei dan telah memujuk Sultan Abdul Mu'mein memajakkan sebahagian daripada jajahan baginda seperti Borneo Utara dan pulau-pulau Banggi, Balabac, Palawan kepadanya selama 10 tahun. Sebagai balasan, Moses akan membayar 9 500 pound setahun kepada baginda.

4.Moses kemudiannya pergi ke Hong Kong dan menjual hak konsesinya kepada seorang pedagang Amerika bernama William Torrey. Dengan bantuan saudagar Cina di Labuan, Torrey menubuhkan The American Trading Company.

5.The American Trading Company menggunakan buruh Cina untuk menanam kopi dan tebu di kawasan Kimanis. Malangnya, syarikat ini terpaksa menghentikan usaha yang merugikan itu. Setelah gagal, William Torrey telah menjual konsesi itu kepada Baron Von Overbeck, iaitu Konsul Austria di Hong Kong

6.Overbeck tidak mempunyai modal untuk memajukan konsesi itu. Oleh itu, beliau berkongsi dengan seorang saudagar British yang kaya bernama Alfred Dent.

7. Mereka membuat rancangan untuk memajukan kawasan yang diperoleh tetapi tempoh konsesi, iaitu selama 10 tahun telah tamat. Kemudiannya, Overbeck dan Dent memperbaharui konsesi ini dengan Sultan Brunei.[1]

 Cara peluasan kuasa British di Sabah

(a) Pada tahun 1877, Overbeck dan Dent menandatangani perjanjian dengan Sultan Abdul Mu'mein dan Pangeran Temenggong.

(b) Oleh sebab sebahagian daripada wilayah Sabah di bawah pemerintahan Kesultanan Sulu, Overbeck dan Dent telah menandatangani satu lagi perjanjian dengan Sultan Jamalul Alam.

Overbeck dan Dent telah pergi ke Jolo, ibu kota Sulu untuk membuat perjanjian dengan Sultan Sulu dan menandatangani perjanjian pada 1878 dengan sultan Sulu.[2]

Kesan-kesan Perjanjian 1877 dan  1878

Melalui perjanjian dengan Sultan Brunei pada tahun 1877 dan perjanjian dengan Sultan Sulu pada tahun 1878, Syarikat Overbeck dan Dent memperolehi Borneo Utara seluas 28 000 batu persegi yang meliputi kawasan di antara Teluk Gaya di pantai barat hingga ke Sungai Sibuku di timur wilayah Kimanis.

      Syarikat Overbeck dan Dent membuat keputusan untuk membentuk sebuah syarikat British yang membolehkan rakyat British melabur melalui pembelian saham. Oleh sebab syarikat yang akan dibentuk itu ialah syarikat British, maka Overbeck yang bukan rakyat British menarik diri.Alfred Dent membeli semua hak Overbeck dan menubuhkan Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad. Selepas itu, beliau memohon piagam daripada kerajaan British untuk mengukuhkan kedudukan syarikat tersebut.

     Pada tahun 1881, kerajaan British meluluskan permohonan Alfred Dent kerana mempunyai kepentingan di Sabah. Pada tahun 1882, syarikat itu dinamakan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) dan mengendalikan pentadbiran Sabah.Melalui pemberian Piagam Diraja, British memperluaskan kuasanya di Sabah di samping menghalang kuasa Barat lain bertapak di Sabah.

     Pada 1 November 1888, British bersetuju memberi Piagam Diraja kepada Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad. Nama syarikat ini telah ditukar kepada Syarikat Berpiagam Borneo Utara atau ringkasnya SBBU.[3]

---

[1]Ong Loo Chen, “Teks Sejarah Malaysia Dan Asia Tenggara”Penggal 3,(Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd., Bandar Baru   Bangi, 2014),64.

[2] Ibid.

[3] Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusof, “Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara Penggal 3,” (Oxford Fajar Sdn. Bhd.,Shah Alam, 2013),58.