STRUKTUR PEMERINTAHAN KHALIFAH TURKI UTHMANIYAH

PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH KHALIFAH  UTHMANIAH ABAD KE-16-17M.

LATAR BELAKANG KERAJAAN UTHMANIAH

Kerajaan Uthmaniyah memerintah dari tahun l28l hingga 1924. Pada tahun 1453, pemerintahannya berpusat di Istanbul. Kerajaan ini ditubuhkan selepas tentera Mongol berjaya menakluk kerajaan Abbasiyah di Baghdad. Kerajaan Uthmaniyah diasaskan oleh Uthman bin Ertughrul. Setelah itu, pemerintahan kerajaan ini diteruskan oleh 38 orang khalifah lagi. Antara pemerintah Uthmaniyah yang terkenal ialah Urkhan, Muhammad II dan Sulaiman II.[1]

STRUKTUR PEMERINTAHAN KHALIFAH TURKI UTHMANIYAH

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

Sultan merupakan individu yang mempunyai kuasa tertinggi. Pada peringkat awal, sultan terdiri daripada para amir yang menjadi tuan tanah dalam kerajaan Saljuk. Umpamanya, ialah Murad II, yang menggunakan gelaran Sultan al-Baraiun wa al-Bahrain. Sultan memegang kuasa tertinggi dalam bidang agama,politik, pentadbiran dan kewangan.

Sultan dibantu oleh Wazir Agung yang bertindak sebagai ketua pentadbir dan penasihat sultan. Dalam Kanunname, bidang kuasa Wazir Agung dinyatakan amat luas. Beliau merupakan ketua segala hal ehwal pentadbiran. Beliau juga memiliki cop mohor sebagai simbol wakil sultan.

Wazir Agung dibantu pula oleh:

(a) tiga orang hakim tentera.

(b) dua orang Beylerbey (ketua turus tentera sultan).

(c) dua orang Defterdar (bertanggungjawab dalam urusan pentadbiran kewangan).

(d) seorang Agha (waktl tentera darat).

(e) seorang Laksamana.

(f) seorang Nishanji bagi monogram sultan.[2]

Pada zaman pemerintahan Sultan Salim I, jawatan mufti (Shaykh al-Islam) telah diwujudkan. Tugas utamanya ialah mengeluarkan fatwa dalam semua aspek agama termasuk keputusan

berperang sesama orang Islam. Mufti juga diberikan hak melantik pegawai-pegawai istana di ibu kota Istanbul.

Kadangkala sultan turut campurtangan daram soal fatwa, misalnya ketika menentang ajaran Syiah bagi tujuan menjaga keamanan negara.Mufti juga diberikan hak merantik pegawai-pegawai istana di ibu kota Istanbul.

Penubuhan kerajaan Uthmaniyah telah diasaskan mengikut sistem feudal yang ditiru daripada kerajaanByzantine. Sistem pemerintahannya juga turut dibantu oleh golongan tentera yang dikenali sebagai fief. Fief merupakan tentera asasi kerajaan Uthmaniyah.

 Fief yang berjasa dikurniakan tanah. Tanah-tanah tersebut dikendalikan oleh para petani. Tanah kurniaan ini telah menghasilkan antara 3000-20 000 asper. Asper ialah mata wangperak.[3]

      Fief yang berkhidmat secara peribadi dengan sultan diberikan tanah yang lebih luas (ziamet) dan hasilnya mencapai 100 000 asper. Tanah kurniaan  yang lebih luas (khass) diberikan kepada gabenor wilayah. Tanah kurniaan di Eropah menyediakan sebanyak 80 000

ekor kuda, sementara di Asia 50 000 ekor kuda.

      Senjata yang.digunakan oleh fief ialah tombak, pedang, panah dan perisai. Pakaian mereka ialah baju dan serban serta menunggang kuda.Mereka ini dikelompokkan di bawah beberapa orang ketua yang membawa bendera (Sanjak atau Liwa,). Ketua ini dilanggil bey.

      Antara bey ada beberapa orang beylerbey; terbesar iaiah beylerbey Anatolia dan kedua ialah Beylerbey Rumali di Eropah.Beybey ini juga memakai gelaran Pasha.Beylerbey merujuk kepada ketua turus tentera sultan yang mempunyai kuasa yang sangat luas, malah putera mahkota terpaksa tunduk kepadanya.

      Sistem feudal runtuh setelah kerajaan Uthmaniyah bertambah luas dan sultan terpaksa menyerahkan kuasa tanah fief kepada Belerbey. Pihak Belerbey telah menyalahgunakan kuasa dengan bertindak memberikan tanah fief kepada mereka yang  menyokongnya dan merampas fief daripada orang yang melakulan kesalahan kecil.

     Penyalahgunaan kuasa ini telah dihapuskan semasa pemerintahan sulaiman al-Qanuni menerusi Kaiunname (1530 M). Walau bagaimanapun, sistem tanah fief ini diteruskan tetapi syarat syaratnya diketatkan.

Lama-kelamaan tentera feudal telah digantikan dengan tentera upahan yang menggunakan senjata yang lebih canggih termasuk menggunakan  meriam besar bermula pada akhir abad ke-16 M. Tentera thmaniyah di peringkat awarnya terdiri daripada empat pasukan (skuadron menyamai 120-200 orang) yang diasaskan oleh Orkhan sendiri. Bilangannya kemudian bertambah  sehingga 11500 orang bagi setiap skuadron (1534 M).[4].

---

[1]Mahayudin Hj. Yahya et. Al., Ace Ahead Teks STPM Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2, (Shah Alam:Oxford Fajar.2014)  ,61

[2] ibid

[3]Mahayudin Hj. Yahya et. Al., Ace Ahead Teks STPM Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2 Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar.2014)  ,62.

[4] Ibid,63.

Pentadbiran wilayah zaman Khulafah al-Rasyidin

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Pemerintahan dan pentadbiran pada peringkat wilayah wujud ekoran daripada kejayaan-kejayaan yang dicapai dalam ekspedisi ketenteraan.Kerajaan wilayah ialah kerajaan yang terletak di bawah pemerintahan kerajaan Islam secara langsung. Pada peringkat awal kerajaan ini bukanlah kerajaan Islam, akan tetapi atas sebab-sebab tertentu kerajaan tersebut menjadi sebahagian kerajaan Islam. Contohnya kejatuhan Kota Makkah kepada tentera Islam Madinah menyebabkan Kota Makkah menjadi kerajaan wilayah yang berpusat di Madinah. Pada zaman Khulafa al-Rasyidin kerajaan wilayah ialah Makkah, Baghdad dan Damssyik.[1]

2. Pada zaman pemerintahan Khalifah Abu Bakar al-Siddiq, negara Islam telah dibahagikan kepada l0 buah daerah, iaitu Makkah,Ta'if, Yaman, Hadhramaut, Khawlan, al-Jund, Najran, Zabid, Bahrain dan Jarsh.

3. Pentadbiran pada peringkat wilayah seterusnya diperkemas pada zaman pemerintahan Khalifah Umar bin al-Khattab berikutan kejayaan kempen peluasan kuasa.

4. Negara Islam dibahagikan kepada lapan buah wilayah utama, iaitu Madinah, Makkah, Syam, Mesopotamia, han, Iraq, Mesir dan Palestin. Setiap wilayah berkenaan mempunyai ibu negeri/pusat pentadbiran masing-masing. Bagi memastikan urusan pentadbiran berjalan lancar, Khalifah Umar bin al-Khattab telah membentuk sistem birokrasi yang sistematik.

5. Setiap wilayah akan diketuai oleh Gabenor yang akan dibantu oleh pegawai-pegawai lain seperti setiausaha dan pegawai tertentu di beberapa buah jabatan seperti Setiausaha Tentera, Pegawai Cukai (Sahib al-Kharaj), Pegawai Polis (Saftib al-Syurtah), Pegawai Perbendaharaan Negara (Sahib Bait al-Mal) dan seorang kadi.

6. Individu yang dilantik memegang jawatan berkenaan wajib melaporkan harta sebelum dan setelah selesai menjalankan tanggungjawab serta diperjelaskan mengikut bidang kuasa mereka agar tidak timbul kekeliruan kelak.

7. Di setiap wilayah, didirikan pula cawangan baitulmal bagi memudahkan urusan pendapatan dan perbelanjaan negara.[2]

---

[1] Mahdi Shuid, Sazlina Othman dan Arjuna @ Mohd. Noor Yunus, Teks STPM Pra U Sejarah  Islam Penggal 2, (Bandar Baru Bangi: Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd, 2015), 104.

[2]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah,21.

Struktur Pemerintahan Pusat Zaman Khulafa al-Rasyidin

Oleh –AHMAD BIN YAAKOB

Pentadbiran  pusat zaman Khulafa al-Rasyidin  :

Pada zaman Khalifah Abu Bakar al-Siddiq tidak banyak berbeza dengan zaman Rasulullah SAW kerana tempoh pemerintahannya yang singkat. Tambahan pula beliau sibuk memerangi gerakan murtad secara besar-besaran dan golongan yang enggan membayar zakat selepas sahaja kewafatan Rasulullah SAW. Pentadbiran Khalifah Abu Bakar berpusat di Madinah.

a) Madinah  sebagai  pusat pemerintahan.

b) Masjid  Nabawi  sebagai  pusat pentadbiran  negara,pusat ibadat  dan kegiatan  dakwah  Islamiah.

c) Khalifah  sebagai  ketua badan eksekutif, legislatif dan kehakiman.

d) Khalifah paling berkuasa tetapi  kekuasaan tidak berbentuk mutlak  dan terikat  dengan al-Quran dan sunnah  yang mengawal segala tindakan khalifah.

e) Sesuatu  dasar diputuskan melalui majlis syura (badan penasihat Khalifah).

f)  Majlis Syura secara rasmi dibentuk pada  zaman pemerintahan  khalifah Umar bin al-Khattab

g) Penubuhan Baitul Mal -perbendaharaan negara untuk menguruskan  harta rakyat dan negara.[1

Pentadbiran  wilayah  zaman Khulafa  al-Rasyidin  :

a) Semasa pemerintahan  khalifah Abu Bakar,pemerintahan  wilayah  dibahagikan kepada  10

wilayah - Makkah,  Taif, Yaman, Hadhramaut, Khawlan, al-Jund, Nazran, Zabid, Bahrain dan Jarsh.

b)Pentadbiran perigkat wilayah telah diperkemaskan  Pada zaman pemerintahan khalifah Umar bin al-Khattab berikutan kejayaan kempen perluasan kuasa.

c) Negara Islam dibahagikan  kepada  8 wilayah utama  iaitu Madinah,Mekah, Syam, Mesopotamia, Iraan, Iraq, Mesir dan Palestin.[2]

d) Setiap wilayah mempunyai  ibu negeri dan pusat pentadbiran masing-masing.

e) Khalifah Umar bin al-Khattab  telah membentuk sistem birokrasi yang sistematik.

f)  Setiap wilayah diketuai  oleh gabenor (amil) dan dibantu oleh setiausaha  dan pegawai lain seperti :setiausaha  tentera, pegawai cukai (Sahib al-Kharaj)' pegawai polis (Sahib al- Syurtah), pegawai perbendaharan  (Sahib  Bait al-Mal)  dan kadi'

g) Setiap wilayah didirikan  sebuah  Baitul Mal untuk menguruskan  pendapatan  dan perbelanjaan negara.[3]

---

[1]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013),20.

[2]Mahayudin Hj. Yahya et. Al., Ace Ahead Teks STPM Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2 Edisi Kemaskini,61.

[3]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah,20.

HARI BERSEJARAH HARRIF

Kematian Abam yang dicemburui

MyMetroUtama

 

Norhayati Nordin

norhayati_nordin@hmetro.com.my

PENDAKWAH bebas, Ustaz Rahim Nasir menyeru masyarakat Islam mengambil iktibar daripada kematian pelawak popular Abam Bocey, Isnin lalu.

Rahim dalam ceramahnya bertajuk ‘Kematian Sangat Dicemburui, Jom Ambil Iktibar’ semalam, turut berkongsi betapa bertuah individu yang meninggal dunia dan Allah naikkan darjatnya.

Katanya, dalam kehidupan seorang manusia, apa yang penting adalah pengakhirannya.

“Macam Abam, apa yang berlaku pada hari kematiannya apabila diziarah ramai orang hingga tidak terkira banyaknya. Itu adalah rezeki arwah.

“Dia bukan ilmuan agama tetapi hanya seorang pelawak. Namun, di pengakhiran hidupnya Allah anugerahkan nikmat kematian sangat dicemburui itu. Kenapa begitu? Iktibar yang boleh diambil adalah kembali pada akhlak atau perangai arwah. Dia seorang yang suka meraikan ulama dan ilmuan agama,” katanya.

Rahim yang mengakui terkilan tidak dapat mengiringi perjalanan akhir Abam, turut berkongsi dengan jemaah mengenai keperibadian Allahyarham.

“Saya pernah berkesempatan bertemu arwah beberapa tahun lalu. Ketika itu kami terbabit dalam forum agama. Saya selaku salah seorang penceramah dan arwah adalah moderator.

“Abam memang seorang pelawak yang bagus. Saya akui dia memiliki pekerti akhlak sangat baik seperti sangat menghormati orang lain dan suka meminta maaf.

“Selain itu, arwah juga gemar menghadiri majlis ilmu. Dia tidak melihat bayaran diterima tetapi sanggup hadir kerana sukakan ilmu,” katanya.

Dalam ceramahnya, Rahim turut memuji sikap Abam yang tidak pernah meninggalkan ibunya dan sentiasa mengingati orang tua.

SUMBER-Artikel ini disiarkan pada : Rabu, 12 Februari 2020 @ 1:01 PM

Struktur Pemerintahan Pusat Zaman Khulafa al-Rasyidin

Oleh –AHMAD BIN YAAKOB

Pentadbiran  pusat zaman Khulafa al-Rasyidin  :

Pada zaman Khalifah Abu Bakar al-Siddiq tidak banyak berbeza dengan zaman Rasulullah SAW kerana tempoh pemerintahannya yang singkat. Tambahan pula beliau sibuk memerangi gerakan murtad secara besar-besaran dan golongan yang enggan membayar zakat selepas sahaja kewafatan Rasulullah SAW. Pentadbiran Khalifah Abu Bakar berpusat di Madinah.

a) Madinah  sebagai  pusat pemerintahan.

b) Masjid  Nabawi  sebagai  pusat pentadbiran  negara,pusat ibadat  dan kegiatan  dakwah  Islamiah.

c) Khalifah  sebagai  ketua badan eksekutif, legislatif dan kehakiman.

d) Khalifah paling berkuasa tetapi  kekuasaan tidak berbentuk mutlak  dan terikat  dengan al-Quran dan sunnah  yang mengawal segala tindakan khalifah.

e) Sesuatu  dasar diputuskan melalui majlis syura (badan penasihat Khalifah).

f)  Majlis Syura secara rasmi dibentuk pada  zaman pemerintahan  khalifah Umar bin al-Khattab

g) Penubuhan Baitul Mal -perbendaharaan negara untuk menguruskan  harta rakyat dan negara.[1

Pentadbiran  wilayah  zaman Khulafa  al-Rasyidin  :

a) Semasa pemerintahan  khalifah Abu Bakar,pemerintahan  wilayah  dibahagikan kepada  10

wilayah - Makkah,  Taif, Yaman, Hadhramaut, Khawlan, al-Jund, Nazran, Zabid, Bahrain dan Jarsh.

b)Pentadbiran perigkat wilayah telah diperkemaskan  Pada zaman pemerintahan khalifah Umar bin al-Khattab berikutan kejayaan kempen perluasan kuasa.

c) Negara Islam dibahagikan  kepada  8 wilayah utama  iaitu Madinah,Mekah, Syam, Mesopotamia, Iraan, Iraq, Mesir dan Palestin.[2]

d) Setiap wilayah mempunyai  ibu negeri dan pusat pentadbiran masing-masing.

e) Khalifah Umar bin al-Khattab  telah membentuk sistem birokrasi yang sistematik.

f)  Setiap wilayah diketuai  oleh gabenor (amil) dan dibantu oleh setiausaha  dan pegawai lain seperti :setiausaha  tentera, pegawai cukai (Sahib al-Kharaj)' pegawai polis (Sahib al- Syurtah), pegawai perbendaharan  (Sahib  Bait al-Mal)  dan kadi'

g) Setiap wilayah didirikan  sebuah  Baitul Mal untuk menguruskan  pendapatan  dan perbelanjaan negara.[3]

---

[1]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013),20.

[2]Mahayudin Hj. Yahya et. Al., Ace Ahead Teks STPM Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2 Edisi Kemaskini,61.

[3]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah,20.

Unit 1.6 Bentuk Pemerintahan.

1.6.1Pemerintahan pusat dan wilayah .

HP-Membincangkan struktur pemerintahan pusat dan wilayah.

Oleh –AHMAD BIN YAAKOB

Kerajaan Khulafah al-Rasyidin terbentuk secara rasmi pada tahun 632, iaitu apabila Abu Bakar al-Siddiq dipilih oleh umat Islam sebagai khalifah pertama. Kerajaan Khulafah al-Rasyidin diperintah oleh empat orang sahabat Nabi Muhammad s.a.w, iaitu:

(a) Khalifah Abu Bakar al-Siddiq.

(b) Khalifah Umar bin al-Khattab.

(c) Khalifah Uthman bin Affan.

(d) Khalifah AIi bin Abi Talib.

Gelaran Khulafah al-Rasyidin digunakan kerana mereka meneruskan dasar kepimpinan Nabi Muhammad s.a.w.

Struktur Pemerintahan Khulafa al-Rasyidin  :

a) Madinah  sebagai  pusat pemerintahan.

b) Masjid  Nabawi  sebagai  pusat pentadbiran  negara,pusat ibadat  dan kegiatan  dakwah  Islamiah.

c) Khalifah  sebagai  ketuabadan eksekutif, legislatif dan kehakiman.

d) Khalifah paling berkuasa tetapi  kekuasaan tidak berbentuk mutlak  dan terikat  dengan al-Quran dan sunnah  yang mengawal segala tindakan khalifah.

e) Sesuatu  dasar diputuskan melalui majlis syura (badan penasihat Khalifah).

f)  Majlis Syura secara rasmi dibentuk pada  zaman pemerintahan  khalifah Umar bin al-Khattab

g) Penubuhan Baitul Mal -perbendaharaan negara untuk menguruskan  harta rakyat dan negara.[1]

---

[1]“Bentuk  Pemerintahan”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013),20.

Makam 10,000 sahabat

MyMetroAddin

 

Mohd Rizal Azman Rifin

mimbar@hmetro.com.my

JIKA di Tanah Suci Makkah, perkuburan atau makam al-Ma’la adalah makam yang terkenal dan dianggap lokasi wajib untuk ziarah.

Di Madinah pula, makam yang wajib untuk ziarah dikenali sebagai Makam Baqi’.

Makam Baqi’ yang terletak berhampiran Masjid Nabawi di bahagian tenggaranya berkeluasan sekitar 174,962 meter persegi.

Ia juga dikenali dengan namanya, Jannatul Baqi’ atau sebutan Melayunya, Taman Syurga.

Catatan sejarah menukilkan bahawa jenazah yang pertama disemadikan di perkuburan mulia ini ialah jenazah seorang golongan Ansar yang bernama Asa’ad bin Zararah manakala golongan Muhajirin pertama adalah Uthman Mahzun.

Selain itu, Makam Baqi’ memiliki keistimewaannya yang cukup menggamit jemaah tatkala menziarahinya memandangkan di sinilah disemadikan jenazah ahli keluarga dan sahabat Rasulullah SAW.

Dianggarkan lebih 10,000 sahabat Baginda SAW disemadikan di sini sekali gus mereka yang datang ke bumi Madinah al-Munawarrah pasti tidak mahu melepaskan peluang untuk menziarahinya.

Sekadar menyebut beberapa nama tersohor yang rapat hubungannya dengan Rasulullah SAW yang disemadikan jasad mereka di perkuburan mulia seperti Khalifah Amirul Mukminin Uthman bin Affan, isteri Rasulullah SAW, putera Baginda SAW yang bernama Ibrahim, malah, jasad Imam Mazhab Maliki iaitu Imam Malik bin Anas turut berada di sini.

Sesungguhnya, Makam Baqi’ begitu dekat di hati setiap umat Islam. Rata-rata apabila berada di bumi kecintaan Rasulullah SAW, Madinah akan sedaya upaya mahu menziarah makam berkenaan.

Begitulah penulis semasa mengendalikan sekumpulan jemaah umrah dari Syarikat Busyra ketika cuti persekolahan akhir tahun lalu memasang impian mahu membawa jemaah kumpulan bimbingan untuk sama-sama berada di perkuburan yang dimuliakan Rasulullah SAW itu.

Penulis menzahirkan rasa syukur bersama ahli rombongan jemaah umrah apabila berjaya melihat sendiri situasi di kawasan perkuburan berkenaan.

Semua jemaah berjalan penuh beradab melalui lorong pejalan kaki yang disediakan. Sesekali penulis sendiri seolah-olah berat kaki untuk meneruskan langkah kerana begitu sayu tambahan apabila mengetahui di makam ini bersemadinya ramai ahli keluarga besar Rasulullah SAW dan sahabatnya.

Lantas seketika itu juga fikiran jiwa seakan-akan terawang-awang ‘mengingati’ butiran fakta sejarah silam berkenaan detik penuh getir yang terpaksa dilalui oleh mereka semasa menegakkan syiar Islam.

Sesekali juga fikiran penulis membisik rindu kepada Allah SWT dan terbit niat di hati kecil untuk bersemadi di makam berkenaan bersama ahli keluarga Baginda SAW serta sahabat.

Semasa membawa jemaah umrah cuti persekolahan lalu juga penulis ‘kehilangan’ seorang daripada jemaah rombongan apabila seorang pesara berusia 66 tahun ‘dipilih Allah SWT’ untuk meninggal dunia di bumi penuh keberkatan ini.

Berbaki empat hari lagi mahu pulang ke tanah air selepas selesai menunaikan umrah dan ziarah di Makkah, rombongan jemaah mengunjungi pula Kota Kecintaan Rasulullah SAW, Madinah.

Di sinilah rupanya seorang ahli rombongan mengakhiri riwayat hidupnya. Penulis memanjat kesyukuran kerana jenazah Allahyarham diizinkan untuk dikebumikan di Makam Baqi’.

Penulis yang bertugas sebagai ketua rombongan umrah ketika itu terasa cukup sayu namun sedar, inilah ‘rezeki’ arwah yang tidak terhingga.

Penulis adalah pensyarah Jabatan Kejuruteraan Mekanikal, Politeknik Muadzam Shah

SUMBER-Artikel ini disiarkan pada : Jumaat, 31 January 2020 @ 7:30 AM